Công ty cổ phần dịch vụ đường cao tốc việt nam

Tiêu điểm

Cân nhắc phương án BOT cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Cân nhắc phương án BOT cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

(22/11/2017)

 

Phương án đầu tư BOT cho Dự án Đường cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn, đoạn Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng chỉ đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Mới dừng ở bước nghiên cứu

Đây là khẳng định của ông Nguyễn Danh Huy, Vụ trưởng Vụ Đối tác công - tư (Bộ Giao thông - Vận tải - GTVT) liên quan đến thông tin sẽ triển khai Dự án Đường cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn, đoạn Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng theo phương án BOT.

“Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT nghiên cứu và cáo báo Chính phủ phương án đầu tư Dự án theo hình thức BOT”, ông Huy cho biết.

 

Phối cảnh Dự án đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng

Bộ GTVT đã có văn bản chấp thuận đề xuất của nhà đầu tư BOT Bắc Giang - Lạng Sơn tiến hành nghiên cứu đầu tư Dự án Cao tốc Lạng Sơn - Cửa khẩu Hữu Nghị quan dài 43 km bằng hình thức BOT. Nếu phương án tài chính khả thi sẽ triển khai theo hình thức BOT.

Trước đó, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có văn bản gửi Chính phủ và các bộ, ngành đề nghị chuyển tuyến cao tốc này sang đầu tư bằng hình thức BOT và gộp chung vào dự án cao tốc mà Công ty BOT Bắc Giang - Lạng Sơn đang thực hiện tại đoạn Hà Nội - Bắc Giang.

Ngoài mối lo ngại Dự án Cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng không thể hoàn thành vào năm 2020, đề xuất gộp 2 công trình đường cao tốc của UBND tỉnh Lạng Sơn được cho là để “giải cứu” phương án tài chính của Dự án BOT Đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn bị vỡ sau khi lãnh đạo địa phương này không đồng ý đặt 2 trạm thu giá tại phần mở rộng Quốc lộ 1 như đã thống nhất trong hợp đồng BOT.

Cần phải nói thêm rằng, Dự án Đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng là một dự án độc lập, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư vào năm 2016. Tại Tờ trình của Thủ tướng Chính phủ đề nghị Quốc hội phê duyệt Báo cáo Nghiên cứu tiền khả thi Dự án Đầu tư một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, đoạn cao tốc từ TP. Lạng Sơn lên Cửa khẩu Hữu Nghị dài 43 km, quy mô 4 làn xe cũng được xác định là dự án độc lập, dự kiến đầu tư theo phương án sử dụng vốn vay ODA, với tổng mức đầu tư 8.743 tỷ đồng.

“Với tính chất độc lập của 2 dự án, yếu tố pháp lý của việc gộp 2 dự án và tiếp tục giao cho nhà đầu tư Dự án Đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn đầu tư phải được xem xét kỹ lưỡng”, một chuyên gia nói.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam (VATA) cho biết, Hiệp hội vẫn chưa nhận được văn bản xin ý kiến của Bộ GTVT liên quan đến chủ trương nghiên cứu chuyển đổi hình thức đầu tư từ vay ODA sang đầu tư theo hình thức BOT cho Dự án Đường cao tốc Hà Nội - Lạng Sơn, đoạn Cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng.

Tuy nhiên, lãnh đạo VATA đề nghị, trong trường hợp phải chuyển đổi hình thức đầu tư, thì Bộ GTVT cần tiếp tục triển khai Dự án Đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng như một dự án độc lập và tiến hành đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà đầu tư có năng lực nhằm đảm bảo tính minh bạch và cạnh tranh.

“Việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cho các dự án PPP nói chung và Dự án Đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng nói riêng cần được tuân thủ để loại trừ nguy cơ lợi ích nhóm và để tiết giảm chi phí đầu tư”, ông Thanh nói.

Được biết, ngay cả khi chấp nhận phương án gộp và tiến hành chỉ định nhà đầu tư, do quy mô, mục tiêu dự án thay đổi, Bộ GTVT sẽ phải phê duyệt lại Dự án, ít nhất cho 2 bước: xin chủ trương đầu tư và quyết định phê duyệt dự án.

Nếu tuân thủ đúng trình tự đầu tư, quá trình lập báo cáo khả thi, xin ý kiến các bộ, ngành; tìm kiếm nhà tài trợ sẽ khiến dự án theo hình thức BOT khó có thể bắt đầu triển khai trên thực địa vào giữa năm 2018.

Cân nhắc yếu tố lợi ích

Về lý thuyết, việc chuyển đổi hình thức đầu tư Dự án Đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng từ vay ODA sang BOT có thể giảm áp lực nợ công, song hiệu quả đầu tư sau chuyển đổi là điều cần được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cân nhắc kỹ lưỡng.

Sự khác biệt lớn nhất của hai hình thức đầu tư tại 2 dự án liên quan tới độ chênh rất lớn giữa lãi suất vốn vay vay thông thường (OCR) của ADB và lãi suất phát hành trái phiếu chính phủ (cơ sở để tính lãi suất vốn vay theo hình thức BOT).

Theo thông tin của ADB gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), tại thời điểm 30/8/2017, mức lãi suất OCR cố định 10 năm mà nhà tài trợ này chào vay là 2,78%. Trong khi đó, lãi suất tạm tính cho phần vốn vay thương mại trong phương án tài chính Dự án BOT Đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn theo Thông tư số 55/2016/TT-BTC đang được tạm xác định là 8,11%. Trong trường hợp tỷ giá biến đổi thì việc vay OCR vẫn thể hiện ưu thế tuyệt đối về chi phí tài chính so với phát hành trái phiếu.

Như vậy, so với sử dụng vốn vay ngân hàng thương mại Việt Nam để đầu tư theo hình thức BOT, thì vay vốn OCR của ADB sẽ khiến Dự án hiệu quả hơn, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư có cơ hội giảm giá dịch vụ hoặc rút ngắn thời gian hoàn vốn, mang lại lợi ích trực tiếp cho người tham gia giao thông.

Bên cạnh đó, so với hình thức đầu tư BOT, trong phương án tài chính dự án vay vốn ADB không tính đến lợi nhuận đầu tư của VEC, khác so với nhà đầu tư BOT. Ngoài ra, việc đầu tư dự án theo hình thức BOT vẫn cần phải có hỗ trợ từ nguồn vốn nhà nước cho các công tác như giải phóng mặt bằng và các chi phí hỗ trợ khác theo quy định.

Vướng mắc chính trong phương án vay vốn ADB triển khai Dự án Đường cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng do VEC đề xuất đang bị vướng do một số bộ, ngành quan ngại năng lực tài chính của chủ đầu tư do VEC đã vay vốn ngân sách gấp hơn 100 lần vốn điều lệ. Bộ GTVT đang phải xin ý kiến Thường vụ Quốc hội để chuyển đổi nguồn vốn vay này thành vốn nhà nước đầu tư trực tiếp vào đơn vị này.

Thực tế, với quy mô vốn đầu tư khoảng 20.000 tỷ đồng, nếu không nhận hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, dự án gộp này khó có thể hoàn vốn dưới 25 năm, nếu như không thu phí tuyến Quốc lộ 1 song hành kể cả khi cả khi chấp nhận mức giá dịch vụ đầu vào trên chính tuyến ngang với tuyến cao tốc Bắc - Nam đang trình Quốc hội.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, đại diện VEC cho biết, trong trường hợp Dự án được đầu tư theo hình thức BOT, kiến nghị Chính phủ và Bộ GTVT bố trí đủ kinh phí để hoàn trả các chi phí đã chi trả cho công tác nghiên cứu, thiết kế chuẩn bị đầu tư dự án của VEC và ADB từ trước tới nay nhằm bảo đảm uy tín với các nhà tài trợ quốc tế trong tương lai.

Được biết, tại Thông báo Kết luận số 424 về buổi kiểm tra hiện trường Dự án BOT Đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Bắc Giang - TP. Lạng Sơn theo hình thức hợp đồng BOT, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công đã yêu cầu nhà đầu tư BOT Bắc Giang - Lạng Sơn sớm hoàn thiện tính toán phương án tài chính tổng thể của việc gộp 2 dự án, báo cáo Bộ GTVT để cùng thống nhất với tỉnh Lạng Sơn (UBND tỉnh, Hội đồng Nhân dân, Đoàn Đại biểu Quốc hội) trước ngày 31/11/2017, làm cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 12/2017.

“Phương án đầu tư phải đảm bảo hiệu quả về tài chính, hài hòa lợi ích các bên. Trường hợp vướng mắc, Bộ GTVT và nhà đầu tư thống nhất báo cáo Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ để có giải pháp xử lý. Sẽ không tiếp tục triển khai dự án nếu phương án đầu tư không hiệu quả”, ông Công khẳng định.

Theo www.baodautu.vn

Các bài viết khác

video

:: Các CTY thành viên VEC